De kerstdagen zijn weer achter de rug, en hopelijk hebben jullie net als ik genoten van lekker eten en goede wijn. En net als ieder jaar weer hetzelfde ritueel: waar gaan we welke dag naartoe, wie gaat wat maken, en wat drinken we daarbij? Zelf houd ik me voornamelijk met het laatste onderdeel bezig, zeker ook omdat ik het leuk vind om verrassende wijn-spijs combinaties te vinden.

Tweede kerstdag vierden we kerst bij mijn ouders, en de eerste gang bestond uit de onvolprezen groentesoep van mijn moeder. Wat past daar qua wijn het beste bij? Kenners adviseren een droge witte wijn, bijvoorbeeld een chardonnay, muscat, gewürztraminer, sauvignon blanc of pinot gris. Mijn eerste gedachte ging uit naar een chardonnay, maar dan niet zo’n houten klaas (oaked), maar eentje zonder houtopvoeding (unoaked). Door vrienden waren we al eens getipt over de chardonnay wijnen van Danie de Wet. De Plus verkoopt een oaked en unoaked variant voor respectievelijk €8,99 en €6,99, en voor de soep werd het de voordeligste van de twee.

Tsja, de eeuwige discussie voor wat betreft chardonnay: wel of niet op hout rijpen? Chardonnay is dol op hout doordat het veel body en structuur heeft. Door houtrijping ontstaat een vettere wijn met roomboter en vanille aroma’s, maar bijvoorbeeld ook kokos, toffee of crème brûlée. Het volle mondgevoel bij dergelijke wijnen wordt veroorzaakt door de malolactische fermentatie, waarbij appelzuren worden omgezet in melkzuur en koolstofdioxide worden omgezet. Als alleen rijping op RVS tanks plaatsvindt, dan ontstaat een meer frisse en fruitige wijn, waarbij de primaire aroma’s meer op de voorgrond treden.

Er is wat mij betreft geen goed of fout voor wat betreft een oaked of unoaked chardonnay. Wel merk ik dat er duidelijk twee kampen zijn die zich beiden behoorlijk hebben ingegraven. Mijn vrouw is geen fan van witte houtgerijpte wijnen, en behoort qua chardonnay dan ook duidelijk in het unoaked kamp. Ik vind het lekker als wijnen hun primaire aroma’s tonen, en niet al te veel overvleugeld worden door overvloedig hout, dus ik neig ook naar unoaked. Maar een mooie witte Bourgogne met subtiel hout is toch ook wel heel fijn. Ook hier bepaalt voor mij het eten voor een belangrijk deel welk type chardonnay op tafel komt.

Dan terug naar de wijn. De 2022 unoaked chardonnay van Danie de Wet blijkt inderdaad een mooie frisse wijn te zijn, waarbij de primaire aroma’s van citrus, gele appel, perzik, abrikoos, mango en kamperfoelie alle ruimte krijgen. Het is tegelijkertijd ook een volle wijn met een klein botertje doordat de wijn sur lie gerijpt is. Dit betekent dat de wijn na de alcoholische gisting niet gefilterd of overgepompt wordt, maar enkele maanden blijft doorrijpen op de lie, de droesem, die op de bodem van de RVS tank ligt. In die droesem zitten nog resten gist en andere vaste stoffen, die bij gebrek aan zuurstof vanzelf gaan fermenteren, wat resulteert in een vollere en complexere wijn. Van Hamersma krijgt deze wijn dan ook volkomen terecht een 9- als cijfer.

En smaakte de wijn bij de groentesoep? Ja!

Chardonnay – To oak or not to oak